Inwazyjna choroba meningokokowa rozwija się błyskawicznie i do zgonu może doprowadzić w ciągu doby. Czy Polacy zdają sobie sprawę z tego, jak istotną rolę odgrywają szczepienia przeciwko meningokokom, kto znajduje się w grupie ryzyka i ma powody do niepokoju oraz jakie są objawy choroby meningokokowej?
Sprawcy nie tylko sepsy
Inwazyjna choroba meningokokowa może rozwinąć się u każdego i w piorunującym tempie doprowadzić do śmierci po pojawieniu się pierwszych objawów. Największe jednak zagrożenie stanowi dla niemowląt i dzieci do 2. r. ż. oraz dla młodzieży między 15-24 r. ż. Problem polega na tym, że stosunkowo trudno rozpoznać zagrożenie, a czas w tym przypadku jest kluczowy dla podjęcia szybkiego leczenia w celu uniknięcia trwałych następstw w organizmie chorego.
Neisseria meningitidis zwana inaczej meningokokiem lub dwoinką zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, należy do chorobotwórczych bakterii, które wywołują inwazyjną chorobę meningokokową określaną jako sepsa (posocznica) lub meningokokowe zapalenie opon mózgowo‑rdzeniowych (ZOMR). Pozostałe postaci kliniczne to zapalenie płuc i zatok, możliwe jest również zapalenie osierdzia lub stawów.
Liczy się czas
Z 13 serotypów bakterii (grupy serologiczne) jakie wyodrębniono, największą ilość zachorowań powodują meningokoki typu A, B, C i Y, przy czym w Polsce dominuje typ
B i C.
Dzieci, zwłaszcza poniżej 1. r. ż. są zagrożone bakterią serogrupy B 20 razy bardziej niż inne grupy wiekowe. Trzeba pamiętać, że śmiertelność spowodowana posocznicą przekracza 50%, a wysoki wskaźnik umieralności występuje także wśród niemowląt. Podejrzewa się, że w grupie ryzyka znajdują się osoby ogólnie słabsze, o niższej odporności i nieukształtowanym systemie odporności (młodzież), u których bakteria jest w stanie przełamać bariery śluzówkowe i doprowadzić do ciężkiego zakażenia, którego przebieg może być bezobjawowy (nosicielstwo). U tych osób, u których objawy występują, ich nasilenie jest błyskawiczne, zwłaszcza w przypadku posocznicy, jaką poprzedzają objawy zakażenia układu oddechowego, gorączka, bóle głowy i wymioty. Kiedy na ciele pojawią się krwawe wybroczyny jest to bezwzględne wskazanie do wizyty lekarskiej.
Jak się chronić?
Okazuje się jednak, że Polacy wcale nie są świadomi, jak istotną rolę odgrywają szczepienia przeciwko meningokokom. Z codziennej praktyki wynika, że społeczną świadomość na temat zagrożeń posiadają w istocie tylko rodzice dzieci w okresie 5-6 lat, co wynika z profilaktycznych wizyt i bieżących informacji uzyskiwanych od specjalisty.
Najskuteczniejszym sposobem ochrony przed meningokokami są szczepienia ochronne, które można wykonywać u dzieci od 12. miesiąca życia. Przeciwko bakteriom typu A i C mamy dostępne szczepionki, a w ostatnim czasie pojawił się w Polsce nowy, jednoskładnikowy preparat Bexero, przeciwko meningokokom typu B, o czym już pisaliśmy na blogu. Jak podkreślają specjaliści Poradni pediatrycznej Centrum Medycznego Panorama w Radzyminie, każdy typ bakterii należy jednak traktować oddzielnie, gdyż chroni go wyłącznie dedykowany mu preparat, co w praktyce oznacza, że szczepionka podana przeciw meningokokom typu A i C nie chroni dziecka przed bakterią typu B. Pojawienie się Bexero wzmocniło realną ochronę wśród niemowląt, u których najwięcej zakażeń wywołuje właśnie typ B.
- szczepionka przeciwko meningokokom typu C – stosowana u najmłodszych dzieci
- szczepionka przeciw meningokokom typu A i C – może być stosowana u dzieci powyżej 2. r.ż.
- szczepionka przeciw meningokokom typu B (Bexero) – może być stosowana u dzieci i dorosłych
Pamiętaj!
Program Szczepień Ochronnych na rok 2017 zaleca szczepienia przeciwko inwazyjnym chorobom meningokokowym i uwzględnia w nich najnowszą – Bexero. Zanim jednak zdecydujesz się na którąś z nich, w Poradni pediatrycznej Centrum Medycznego Panorama w Radzyminie zapytaj lekarza swojego dziecka o rodzaj szczepienia.
