Astma i POChP1,2 – podobieństwa i różnice cz. 2

O przyczynach i rozpoznaniu astmy oraz obturacyjnej choroby płuc (POChP) pisaliśmy w poprzednim artykule. Z uwagi na podobieństwo objawów – jak podkreślała w rozmowie – dr n. med. Justyna Kościuch, specjalista chorób wewnętrznych i alergologii z Poradni pulmonologicznej Centrum Medycznego Panorama w Radzyminie – choroby te bywają ze sobą mylone.  W rzeczywistości jednak ich patogeneza, przebieg i sposoby leczenia są odmienne, dlatego dziś wyjaśnimy, jakie są kluczowe różnice między astmą a POChP.

Charakterystyka

1. Astma charakteryzuje się napadowym zwężeniem oskrzeli.
2. W przebiegu POChP dochodzi do utrwalonej obturacji oskrzeli oraz zniszczenia miąższu płuc (rozedmy).

Rozpoznanie

Każda z chorób wymaga wykonania badania spirometrycznego.

1. W astmie lek rozkurczający oskrzela pozwala na powrót czynności płuc do normy. Nieodwracalne zwężenie oskrzeli następuje dopiero w ciężkiej postaci astmy.
2. W POChP zwężenie oskrzeli nie jest w pełni odwracalne.

Proces zapalny

1. W astmie powoduje przebudowę ściany oskrzeli prowadzącą do ich nadreaktywności (oskrzela kurczą się zbyt mocno pod wpływem różnych czynników).
2. W POChP zmiany w budowie oskrzeli i otaczającego je miąższu płuc są nieodwracalne, dlatego czynność płuc nie wraca całkowicie do normy pod wpływem leczenia (leczenie poprawia czynność płuc, zmniejsza nasilenie objawów choroby i może zapobiegać zaostrzeniom).

Przyczyna procesu zapalnego

1. W astmie często jest to alergia.
2. W POChP nieprawidłowa reakcja zapalna powstaje w odpowiedzi na szkodliwe substancje znajdujące się we wdychanym powietrzu (głównie dym tytoniowy).

Strategia leczenia

Pomimo, że u chorych na astmę i POChP stosuje się zwykle te same leki wziewne, odmienna jest strategia leczenia i zasady stosowania leków.

1. Podstawą leczenia astmy jest hamowanie procesu zapalnego za pomocą leków przeciwzapalnych. Głównymi lekami kontrolującymi chorobę są glikokortykosteroidy wziewne, natomiast leki rozkurczające oskrzela uzupełniają terapię pozwalając opanować objawy choroby. Długo działające β₂-mimetyki stosowane jako jedyne leczenie (bez glikokortykosteroidów wziewnych) mogą zwiększać ryzyko zgonu z powodu astmy.
2. Podstawą leczenia POChP są leki rozkurczające oskrzela, które zmniejszają objawy i poprawiają jakość życia chorego. Należą do nich β₂-mimetyki długo działające i leki przeciwcholinergiczne. Glikokortykosteroidy wziewne są wskazane u chorych z ciężką postacią choroby i nawracającymi zaostrzeniami.

Jak podkreśla specjalista, należy pamiętać, że dodatkowym czynnikiem, który utrudnia kontrolę astmy i wpływa na niepomyślny przebieg leczenia jest palenie papierosów, dlatego chory na astmę kategorycznie powinien zrezygnować z nikotyny. Natomiast w POCHP palenie jest głównym czynnikiem sprawczym, dlatego jednym z podstawowych form zapobiegania postępowi choroby jest zaprzestanie palenia.  

1. GINA 2017 Global Initiative for Asthma
2. GOLD 2017 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease