Borelioza (zwana również „chorobą z Lyme”) to infekcja przenoszona przez ukąszenie kleszcza zakażonego bakterią z grupy Borrelia. Kleszcze zazwyczaj zdobywają bakterię, gryząc zakażone zwierzęta, takie jak jelenie i myszy. Większość osób ugryzionych przez kleszcze nie choruje na boreliozę. Nie wszystkie kleszcze są zakażone, a ryzyko zarażenia się chorobą wzrasta, im dłużej kleszcz jest przyczepiony do ciała.
Kleszcz musi być obecny na skórze przez co najmniej 36 godzin, aby przenieść infekcję. Wiele osób z boreliozą nie pamięta ugryzienia przez kleszcza. Bardziej prawdopodobne jest zachorowanie na boreliozę, jeśli mieszkasz lub spędzasz czas na obszarach trawiastych i gęsto zalesionych, gdzie rozwijają się kleszcze przenoszące boreliozę. Ważne jest, aby zachować zdroworozsądkowe środki ostrożności na tych obszarach. Ryzyko jest podwyższone na Warmii i Pojezierzu Mazurskim, na Pomorzu Zachodnim, w Puszczy Białowieskiej oraz w Puszczy Karpackiej. Województwo katowickie ma najwyższy odsetek zarażonych kleszczy.
Jakie obszary ludzkiego ciała najbardziej lubią kleszcze?
Kleszcze preferują ciepłe, wilgotne obszary ciała. Gdy osobnik dostanie się na twoje ciało, prawdopodobnie przeniesie się do pach, pachwin lub włosów. Kiedy znajdą się w pożądanym miejscu, wgryzają się w skórę i zaczynają poić się krwią. Tylko niewielka liczba kleszczy jest zarażona bakteriami wywołującymi boreliozę. Ale nadal ważne jest, aby być świadomym i jak najszybciej je bezpiecznie usunąć, na wszelki wypadek. Ryzyko boreliozy wzrasta
w cieplejszych miesiącach, kiedy kleszcze są najbardziej aktywne, ale można je znaleźć przez cały rok na obszarach, gdzie temperatury są powyżej zera.
Jakie są pierwsze objawy boreliozy?
Ukąszenia kleszczy są często nieszkodliwe, w takim przypadku nie powodują żadnych zauważalnych objawów. Jednak kleszcze mogą wywoływać np. reakcje alergiczne, a niektóre kleszcze mogą przenosić choroby na ludzi
i zwierzęta podczas ugryzienia. Mogą być niebezpieczne lub nawet śmiertelne. W ciągu jednego do czterech tygodni od ugryzienia przez zarażonego kleszcza większość ludzi doświadcza pewnych objawów boreliozy. Okrągła, rozszerzająca się wysypka (zwana rumieniem wędrującym) w miejscu ugryzienia rozwija się w około 70%-80% przypadków. Niektórzy ludzie zgłaszają na tym etapie objawy grypopodobne, w tym gorączkę, dreszcze, bóle głowy, zmęczenie, obrzęk węzłów chłonnych, ból stawów i bóle mięśni.
Czy borelioza jest groźna?
Nieleczona choroba przechodzi do drugiego etapu w ciągu dni lub tygodni po ekspozycji. Objawy obejmują silne bóle głowy, zapalenie opon mózgowych, obrzęk stawów, zmiany skórne, kołatanie serca, zawroty głowy, uporczywe zmęczenie, zaburzenia snu, a także utratę napięcia mięśniowego twarzy (porażenie Bella). Niektóre z tych objawów zwykle ustępują w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Jednak nieleczona choroba przejdzie do trzeciego etapu, który obejmuje zapalenie stawów i przewlekły ból, drętwienie, mrowienie rąk i stóp oraz m.in utratę pamięci krótkotrwałej.
Leczenie
Leczenie choroby z Lyme zwykle trwa od 2 do 4 tygodni, jeśli zostanie szybko rozpoznana. Lekarze mogą zdiagnozować chorobę na podstawie objawów, takich jak np. wysypka. Jednak nie każdy ją ma i nie każdy pamięta lub w ogóle jest świadomy ugryzienia. W celu potwierdzenia diagnozy można wykonać specjalne badania krwi trzy do czterech tygodni po zakażeniu. Większość przypadków boreliozy jest uleczalna za pomocą antybiotyków, szczególnie, gdy infekcja jest wcześnie zdiagnozowana i leczona. Późniejsze etapy mogą wymagać długoterminowych, dożylnych antybiotyków.
Jak zapobiegać ugryzieniom przez kleszcze?
Najlepszym sposobem zapobiegania boreliozie jest unikanie obszarów, w których żyją kleszcze, zwłaszcza zalesionych, krzaczastych obszarów z wysoką trawą. Możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na boreliozę, stosując kilka prostych środków ostrożności. Na obszarach zalesionych lub trawiastych noś buty, długie spodnie wsunięte
w skarpetki, koszulę z długimi rękawami, czapkę i rękawiczki. Staraj się trzymać szlaków i unikać przechodzenia przez niskie krzaki i wysoką trawę. Używaj środków odstraszających owady oraz zawsze sprawdzaj swoją odzież, siebie, swoje dzieci i zwierzęta domowe pod kątem kleszczy. Zachowaj szczególną czujność po spędzeniu czasu na obszarach zalesionych lub trawiastych. Dobrze jest wziąć prysznic zaraz po wejściu do domu. Kleszcze często pozostają na skórze przez wiele godzin, zanim się przyczepią, więc jest duża szansa, że spłuczemy je podczas mycia się.
Jeśli natomiast zauważysz na swojej skórze wbitego kleszcza – jak najszybciej usuń go za pomocą pęsety. Delikatnie chwyć kleszcza w pobliżu głowy lub pyska. Nie ściskaj ani nie miażdż kleszcza, ale ciągnij ostrożnie
i równomiernie. Po usunięciu całego kleszcza wyrzuć go, wkładając go do alkoholu lub spłucz w toalecie i nałóż środek antyseptyczny na obszar ugryzienia. Jeśli pojawią się objawy choroby odkleszczowej, natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Zapraszamy do naszych lekarzy POZ!
