Nie ma wątpliwości, że po utracie zęba bądź w przypadku jego uszkodzenia, odtwarzanie lub jego odbudowa staje się ważną część całego procesu leczenia dentystycznego. Protetyka, która dziś coraz bardziej wchodzi w zakres stomatologii estetycznej, pozwala osiągnąć nierzadko rewelacyjne efekty wizualne. Jednak idzie za tym coś więcej, niż tylko estetyka i wygląd – utrata jednego zęba prowadzi do ogromnych zmian w całym aparacie żucia oraz mowy i to właśnie tu kluczową rolę w odtworzeniu prawidłowych warunków zgryzowych odgrywa lekarz protetyk. O tym, jakie uzupełnienia oferuje nowoczesna protetyka, z jakich powodów najczęściej tracimy zęby i w związku z tym – dlaczego tak ważna jest profilaktyka, rozmawiamy z lekarzem dentystą po specjalizacji z protetyki stomatologicznej, Adrianną Polewaczyk, która niedawno dołączyła do naszego zespołu.
Czym dokładnie zajmuje się lekarz protetyk?
Lek. dent. Adrianna Polewaczyk: Protetyka stomatologiczna to dziedzina łącząca wiedzę z wszystkich gałęzi stomatologii i będąca często uwieńczeniem całego procesu leczenia stomatologicznego, kiedy pacjent odzyskuje nie tylko uśmiech, ale również możliwość prawidłowego żucia oraz mowy. Głównym zadaniem protetyki jest rehabilitacja układu stomatognatycznego jako całości. Dotyczy to zarówno zębów, jak i kości, stawów skroniowo-żuchwowych i mięśni, a ma na celu przywrócenie przede wszystkim prawidłowego funkcjonowania, co między innymi osiągamy uzupełniając brakujące zęby. Lekarz dentysta – protetyk działa w zespole z technikiem dentystycznym, często mylnie przez pacjentów nazywanym protetykiem. Lekarz planuje leczenie, przygotowuje pacjenta, pobiera wyciski – odwzorowanie zębów pacjenta, natomiast technik na bazie wycisku w laboratorium (pracowni protetycznej) wykonuje właściwą pracę protetyczną – na przykład koronę czy protezę. Do lekarza należy ocena poprawności wykonanej pracy i osadzenie jej w jamie ustnej.
Zacznijmy zatem od początku: dlaczego tracimy zęby i co dzieje się, kiedy w całym uzębieniu pojawia brak chociażby jednego?
Lek. dent. Adrianna Polewaczyk: Najczęstszą przyczyną utraty zębów jest choroba próchnicowa, która doprowadza do tej sytuacji w dwojaki sposób – albo tworzy się rozległy ubytek dyskwalifikujący ząb do dalszego leczenia i utrzymania w jamie ustnej, albo też próchnica doprowadza do leczenia kanałowego zęba, który to będąc po takiej procedurze znacznie osłabiony, ulega w pewnym momencie złamaniu, czasami na tyle rozległemu, że zęba nie możemy już odbudować żadnym sposobem. Kolejnym powodem utraty zębów jest zapalenie przyzębia, czyli tkanek otaczających ząb – dziąseł, kości, powszechnie znane pod nazwą parodontoza. W wyniku tego zjawiska zęby stają się coraz bardziej ruchome, finalnie tracąc utrzymanie w kości. Rzadszą przyczyną utraty zębów są urazy – na przykład wybicie zęba podczas wypadku komunikacyjnego. Pacjenci często nie są świadomi jak duże zmiany w całym układzie wywołuje brak pojedynczego zęba. Te, które pozostały w jamie ustnej, przeciążone jego brakiem przejmują zadania utraconego zęba i “szukając” z nim kontaktu, przechylają się lub wysuwają z kości, co finalnie może spowodować ich utratę. Tak się dzieje w sytuacji braku tylko jednego zęba. Co zatem się dzieje w przypadku rozległych braków? Można sobie wyobrazić.
Poza brakiem zęba lub kilku, jakie są jeszcze wskazania do leczeniu protetycznego?
Lek. dent. Adrianna Polewaczyk: Rehabilitacja protetyczna nie zawsze polega tylko na uzupełnieniu braku zęba. Bywa, że przy pełnych łukach pojawiają się problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi – bóle, przeskakiwania i to również jest problem, którym zajmują się protetycy. Innym wskazaniem może być patologiczne starcie zębów, kiedy należy odtworzyć utracone tkanki zębów, odzyskać wysokość zwarcia. Protetycy zajmują się także leczeniem bardziej skomplikowanych przypadków, na przykład po zabiegach chirurgicznych z utratą części tkanek w obrębie twarzoczaszki.
Żeby pomóc pacjentom odbudować brakujące zęby, z jakich metod Pani korzysta?
Lek. dent. Adrianna Polewaczyk: Najważniejsze jest zawsze dobre zaplanowanie leczenia, a czasami też konieczność przewidzenia, jak zachowają się pozostałe w jamie ustnej zęby, po wykonaniu poszczególnych rodzajów prac protetycznych. Do tego potrzebna jest odpowiednia diagnostyka. Jako standard zlecam moim pacjentom wykonanie przeglądowego zdjęcia radiologicznego – pantomogramu, na którym jestem w stanie ocenić oprócz zębów także stan kości i stawów skroniowo-żuchwowych. Niekiedy konieczne jest również wykonanie wstępnych wycisków – modeli szczęki i żuchwy, albo innych badań dodatkowych. Zawsze pytam pacjenta o jego oczekiwania – na przykład, czy wolałby uzupełnienie na stałe mocowane w jamie ustnej, czy też wchodzi w grę proteza ruchoma – wyjmowana a może implanty? Staram się przedstawić kilka wariantów możliwych do wykonania w danym przypadku uzupełnień protetycznych. Często warunki w jamie ustnej, z którymi przychodzi mi się zmierzyć wykluczają wykorzystanie pewnych rozwiązań i nie mogę sprostać oczekiwaniom, co staram się pacjentowi wytłumaczyć w zrozumiały sposób. Leczenie protetyczne niestety nie jest tanie, dlatego też przy każdym wariancie podaję szacunkowy koszt jego wykonania. Nigdy nie oczekuję od pacjenta decyzji “w tej chwili”. Czasami pewne prace możemy zrealizować etapami, co daje szansę wykonania droższej, jednak lepszej opcji uzupełnienia protetycznego, a w efekcie pacjent otrzymuje najkorzystniejsze rozwiązanie. Jeżeli jest taka możliwość, również ją przedstawiam.
Co jest protetyką, a co już stomatologią estetyczną?
Lek. dent. Adrianna Polewaczyk: Stomatologia estetyczna nie funkcjonuje jako odrębna specjalizacja, ale jest dziedziną interdyscyplinarną, mającą coś wspólnego w zasadzie z każdą gałęzią stomatologii. Ogólnie jej cel to poprawa wyglądu uzębienia, uśmiechu, co można czasami osiągnąć zwykłym wypełnieniem, czasem potrzebny jest zabieg chirurgiczny – na przykład plastyka dziąsła, a czasami konieczne jest wykonanie korony lub licówki, co już wchodzi w zakres mojej dziedziny. Warto podkreślić, że ładny wygląd jest “efektem ubocznym” dobrze wykonanego leczenia. Jednak głównym celem całej pracy jest prawidłowa i harmonijna praca całego układu stomatognatycznego. Wykonanie pewnych procedur zaburzających tę harmonię tylko w celu poprawy wyglądu jest błędem.
Przypadek przypadkowi nierówny, ale na jakie rozwiązania protetyczne najczęściej decydują się Polacy? Z jakimi statystycznie najczęściej przypadkami klinicznymi spotyka się Pani w swojej praktyce?
Lek. dent. Adrianna Polewaczyk: Niestety, ale w tym miejscu muszę przyznać, że nie jesteśmy narodem z najlepszym stanem uzębienia. W dalszym ciągu podstawowym problemem jest choroba próchnicowa. Brakuje odpowiedniej profilaktyki, ale też i kampanii społecznych uświadamiających pacjentów w jaki sposób dbać o zęby i dlaczego regularne wizyty u stomatologa są koniecznością. Wielką bolączką jest znikoma możliwość leczenia stomatologicznego w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, a nie każdego jest stać na leczenie komercyjne i opłacanie z własnych środków często drogich procedur. To wszystko sprawia, że już bardzo młodzi ludzie decydują się na usuwanie zęba, zamiast leczenia, co niesie za sobą dalsze, wymienione wcześniej konsekwencje. Wbrew pozorom największą grupę moich pacjentów stanowią ludzie młodzi, z niewielkimi brakami, dlatego też najczęściej przychodzi mi się mierzyć właśnie z uzupełnieniem braków jednego, dwóch zębów w łuku oraz ze skutkami próchnicy. Zwykle też odbudowuję zęby po leczeniu endodontycznym, zapobiegając ich złamaniu.
Zapraszamy do Centrum Medycznego Panorama w Radzyminie na konsultacje z naszym lekarzem dentystą po specjalizacji z protetyki stomatologicznej, Adrianną Polewaczyk, która zdiagnozuje problem i zaproponuje najlepsze metody leczenia.
Do końca lutego wyjątkowa oferta, w każdą środę, w godzinach od 15.00 – 17.00, konsultacje protetyczne BEZPŁATNE!
Szczegóły: https://cmpanorama.pl/bezplatne-srody-u-protetyka/