Coraz więcej osób zmaga się dziś z nadmiernym wypadaniem włosów i szuka fachowej pomocy w leczeniu łysienia. Nie ma się co dziwić – włosy to nie tylko subtelna ochrona przed czynnikami zewnętrznymi, to także – jeśli nie przede wszystkim – atut naszej urody i wyznacznik atrakcyjności, szczególnie ważny u pań. Ich utrata może mieć wiele przyczyn, których rozpoznanie pomaga w podjęciu skutecznej terapii. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostyki, bez trudu możemy dziś nie tylko określić powód problemów z włosami, ale także ocenić stan mieszków włosowych oraz skóry głowy. Pierwszym etapem takiej diagnostyki jest dermatoskopowa ocena włosów, czyli trichoskopia, o czym rozmawiamy z lek. med. Magdaleną Olechowską, specjalistą dermatologii i wenerologii, dermatologiem dziecięcym z Poradni Dermatologicznej Centrum Medycznego Panorama w Radzyminie.
Dlaczego łysiejemy?
Lek. med. Magdalena Olechowska, specjalista dermatologii i wenerologii, dermatolog dziecięcy:
Do wypadania włosów dochodzi każdego dnia i jest to normalny proces fizjologiczny. Ich wypadanie jest szczególnie widoczne podczas czesania i mycia. Dzienna utrata włosów w warunkach fizjologicznych ulega dużym wahaniom indywidualnym, na ogół nie powinna przekraczać 70-100 włosów dziennie. Problem pojawia się, gdy ta ilość zwiększa się a stan taki utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni. Nadmierne wypadanie włosów jest procesem poprzedzającym łysienie, które jest skutkiem zachwiania równowagi pomiędzy utratą włosów a ich odrostem. Dlatego też nie należy tego problemu ignorować tym bardziej, kiedy ma związek z niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych, tj. intensywny wpływ promieniowania UV czy wody (chlorowanej bądź morskiej) bądź pielęgnacja i związane z nią uszkadzanie mechaniczne i/lub chemiczne, jakie w następstwie stylizacji, farbowania bądź trwałej ondulacji, osłabiają strukturę włosów. Typowym tego objawem staje się matowy, suchy i łamliwy włos, podatny na wypadanie. Zdarza się, że nadmierne ich wypadanie jest efektem przebytej choroby, stresu czy zaburzeń nerwicowych. U kobiet zwiększenie ich wypadania może występować po porodzie, po odstawieniu środków antykoncepcyjnych oraz w okresie menopauzy. Nie bez wpływu pozostaje także nieodpowiednia dieta, używki bądź przyjmowanie niektórych leków (cytostatyki i leki o działaniu immunosupresyjnym, retinoidy, beta-blokery oraz środki przeciwzakrzepowe i obniżające poziom lipidów). Choroby ogólnoustrojowe, takie jak choroby tarczycy, choroby zakaźne, cukrzyca, nowotwory oraz choroby owłosionej skóry głowy, by wymienić łuszczycę, grzybicę, łojotokowe zapalenie skóry głowy, mogą powodować zwiększenie wypadania włosów, a w następstwie łysienie.
Czy na podstawie badania trichoskopowego możemy rozpoznać chorobę?
Lek. med. Magdalena Olechowska, specjalista dermatologii i wenerologii, dermatolog dziecięcy:
Trichoskopia jest nową, metodą diagnostyczną, która opiera się na technice dermoskopii lub wideodermoskopii. Metoda ta umożliwia oglądanie skóry głowy i włosów w powiększeniu. A na podstawie istniejących kryteriów trichoskopowych z dużą precyzją można postawić prawidłowe rozpoznanie.
Przyczyn wypadania włosów mamy wiele. Czy każdy rodzaj łysienia jest wskazaniem do wykonania trichoskopii?
Lek. med. Magdalena Olechowska, specjalista dermatologii i wenerologii, dermatolog dziecięcy:
Za pomocą badania trichoskopowego, mamy możliwość zróżnicowania łysienia androgenowego kobiet z przewlekłym łysieniem telogenowym, różnicowanie łysienia plackowatego z trichotillomanią oraz różnicowanie różnych postaci łysienia bliznowaciejącego. Ponadto metoda ta daje możliwość łatwego różnicowania włosów wypadających z włosami łamiącymi się. Trichoskopia może również być wykorzystana w różnicowaniu chorób zapalnych skóry, w szczególności w różnicowaniu łuszczycy skóry głowy z łojotokowym zapaleniem skóry.
Coraz więcej dziś mówi się o trychologii i cyfrowej skuteczności urządzeń stosowanych w diagnostyce problemów związanych ze skórą głowy. Na czym polega takie badanie i jakie są jego główne zalety w diagnostyce chorób skóry głowy?
Lek. med. Magdalena Olechowska, specjalista dermatologii i wenerologii, dermatolog dziecięcy:
Badanie dermatoskopem owłosionej skóry głowy jest nieinwazyjne i bezbolesne. Nie wymaga golenia czy farbowania włosów. Przed badaniem nie należy wykonywać intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych (trwała ondulacja czy farbowanie włosów, intensywne mycie silnie oczyszczającymi szamponami). Jednym z najważniejszych postępów, jaki niesie za sobą trichoskopia, jest możliwość oceny struktury łodygi włosa bez konieczności ich pobierania do badania histopatologicznego.
Kiedy warto reagować i zwrócić się o pomoc do specjalisty?
Lek. med. Magdalena Olechowska, specjalista dermatologii i wenerologii, dermatolog dziecięcy:
Nie należy bagatelizować problemu nadmiernego wypadania włosów. Już przy pierwszych niepokojących objawach pierwszym krokiem powinna być konsultacja ze specjalistą dermatologiem. Na podstawie zebranego wywiadu z pacjentem, wykonanego badania trichoskopowego owłosionej skóry głowy oraz na podstawie wyników dodatkowych badań laboratoryjnych specjalista dermatolog jest w stanie zdiagnozować problem oraz doradzić odpowiednią kurację, która pozwoli na zlikwidowanie nie tylko objawów, ale także przyczyn nadmiernego wypadania włosów. Podstawą terapii zazwyczaj jest ogólne leczenie farmakologiczne (tabletki) wspomagane terapią zewnętrzną. Prawidłowo postawione rozpoznanie jest kluczowym momentem w procesie skutecznego leczenia. Jest to szczególnie istotne w odniesieniu do tych typów łysienia, w których jest możliwe przywrócenie wcześniejszego stanu włosów.
